kırgızca

kırgızca


Kırgızca (Kırgızca: Кыргыз тили / Kyrgyz tili), Altay dilleri'nin Türk Lehçeleri'ne bağlı Kıpçak grubuna ait bir lehçedir. Kazak Türkçesi ile yakın özellikler gösteren dil yaklaşık 4 milyon kişi tarafından konuşulmakta olup, Kırgızistan'ın resmi dilidir.


Özellikleri: sözcük başı y'ler c'ye dönüşmüştür; yol>col yıldız>cıldız..., Eklerde de değişme olur, yuvarlak ünlüler kendinden sonraki ünlüleri etkiler: bölmö:bölme, köpölöklördön (kelebeklerden), bazı b ile başlayan kelimeler m olabilir:boyun>moyun, bun (sıkıntı)>muŋ (ŋ:nazal n, ng sesi verir.)

Kırgızca'nın eski şekilleri 24 harfli Orhun yazısı ile yazılmıştır. Günümüzde ise Kırgızca bazı ilave harfler kullanılarak Türkiye'deLatin alfabesi, Kırgızistan'da Kiril alfabesi ve Doğu Türkistan'da Arap alfabesi ile yazılabilmektedir.

Kırgızca'da şimdi zaman çeşitliliği de görülür. -a / -e, -y ekiyle kurulan şimdiki zamandır. (Cönököy uçur çak Basit şimdiki zaman)

kaç-a-mın "kaçıyorum"

kaç-a-sın "kaçıyorsun"

kaç-a-sız "kaçıyursın"

al kaç-a-t "kaçıyor"

kaç-a-bız "kaçıyoruz"

kaç-a-sınar "kaçıyorsunuz"

kaç-a-sızdır "kaçıyorsunuz"

alar kaç-a-t "kaçıyorlar"

Tataal uçar çak (Birleşik şimdiki zaman) Yat-, yür-, tur-, otur- fiilleriyle kurulan şimdiki zamana Kırgız Türkçesi'nde birleşik şimdiki zaman denir.

Men işte-p cür-ö-m "Ben çalışıyorum"

Kaynak:Wikipedia